Erken Uyarı Sinyalleri / Early Warning Signals

Erken Uyarı Sinyali Nedir?

Firmalar faaliyet gösterdikleri sektörler itibarıyla kendilerine özgü dinamikleri bulunmaktadır. Bu dinamikler firmaların büyüklüklerine göre değişmekle birlikte belirli bir sektör ortalamaları vardır.

Muhakkak ki birçok yatırımcının, kreditörün, tedarikçinin ve müşterinin iş yaptığı diğer firmaların mali bünyeleri önem teşkil etmektedir. Nasıl ki bir kreditör(banka vb.) için kredi verilen firmanın temerrüde düşmemesi mühimse bir tedarikçi için de mal veya hizmet satılan firmaların batmaması önem taşımaktadır. Bu sebeple ki bankalar ve tedarikçiler farklı risk algısı geliştirmekle birlikte ticari ilişkisi bualunan firmaları daha yakın takibine almaktadır.

Bir ticari ilişkide karşı tarafın ne gibi bir durumda zorluk yaşayabileceği, temerrüde düşebileceğini gösteren bazı sinyaller mevcuttur. Bu sinyaller erken uyarı sinyalleri olarak bilinir. 

Erken Uyarı Sinyalleri Nelerdir?

Erken uyarı sinyalleri birçok kurum ve kuruluş için tespit edilebilir. Burada bir firma için erken uyarı sinyalleri olabilecek hususlar göz önünde bulundurulacaktır.

Bir firma için erken uyarı sinyali olabilecek birçok husus bulunmakta olup, başlıca aşağıdaki şekilde özetleyebiliriz, 

• Mali verilerde yaşanan bozulmalar, bilanço kalemlerinde meydana gelen anlamsız sıçrayışları/hareketler,
• Yönetimde sık sık değişiklik yaşanması(yeterli deneyimi bulunmayan yöneticilerin istihdam edilmesi),
• Sık yaşanan adres değişiklikleri,
• Müşteri-tedarikçi zincirinde yaşanan problemler( müşteri ve tedarikçi konsantrasyonunun yüksek olması),
• Alış ve satış vadeleri arasında farkın aşırı uzaması, 
• Kullanılan kredilerin firma bünyesi dışında değerlendirilmesi(örneğin, ortaklar adına g.menkul alımı yapılması),
• Finansal borçlanmanın iş hacmine yakın seviyede olması(limit-risk doluluk oranının yüksek olması),
• Factoring finansmanına başvurulması(her factoring yapan firma için geçerli değildir),
• Yeterli bir fizibilite çalışmaları yapılmadan ve yatırımın geri dönüşü hesaplanmadan büyük ölçekli yatırım yapılması,
• Yanlış finansman politikası(duran varlık yatırımlarının kısa vadeli kredilerle finanse edilmesi),
• Kredi ödemelerinde yaşanan güncel gecikmeler.

Yukarıdaki maddeler bir firma bünyesinde meydana gelebilecek olumsuzlukları göstermektedir. Aslına bakılırsa firmanın batmasına sebep olacak unsurları mali ve idari şekilde ayırmak da mümkündür. Ayrıca, firma bünyesinde meydana gelen bozulmalar sadece kendi içerisinde yaşanan süreçlerden değil, dış süreçlerden(tedarikçi, kamu vb.) de kaynaklanabilmektedir. Örneğin, dünya genelinde yaygın satış ağı bulunan ve popülerliği yüksek olan ürünleri satan bir dünya markası X şirketinin Türkiye’deki tek tedarikçisi A firması olsun. A firması, X firmasının 5 yıldır Türkiye’deki tek distribütörü olsun. Firmalar arasında yaşanan çatışmadan kaynaklı olarak X firması tek taraflı olarak distribütörlük sözleşmesini iptal ettiğini varsayalım. Bu durumda A firması müşterilerine kaybedecek ve başka bir bayilik vb. işi yoksa faaliyetlerini kaybedecektir.